Onkologia

Onkologia to dziedzina medycyny zajmująca się diagnozowaniem, leczeniem i zapobieganiem chorobom nowotworowym.

Choroby nowotworowe, znane również jako nowotwory lub nowotworzenia, to grupa chorób charakteryzujących się niekontrolowanym wzrostem i podziałem komórek w organizmie. Nowotwory mogą występować w różnych częściach ciała, w tym w narządach wewnętrznych, kościach, skórze i tkanek miękkich. Istnieje wiele rodzajów nowotworów, w tym nowotwory złośliwe (nowotwory złośliwe) i łagodne (nowotwory łagodne).

Onkologia zajmuje się badaniem przyczyn i czynników ryzyka związanych z rozwojem chorób nowotworowych, takich jak czynniki genetyczne, środowiskowe i stylu życia. W onkologii stosuje się wiele różnych metod diagnostycznych, takich jak badania krwi, obrazowanie medyczne (np. tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, mammografia), biopsje i badania histopatologiczne.

Leczenie nowotworów zależy od rodzaju i stadium choroby. Wśród metod leczenia stosowanych w onkologii można wymienić operację, radioterapię, chemioterapię, hormonoterapię i immunoterapię. 

Onkologia zajmuje się również opieką paliatywną, która pomaga osobom z chorobą nowotworową w łagodzeniu objawów choroby i poprawie jakości życia.

Z uwagi na rosnącą liczbę przypadków chorób nowotworowych na całym świecie, onkologia jest jedną z najważniejszych dziedzin medycznych. W dzisiejszych czasach badania naukowe w tej dziedzinie skupiają się na zrozumieniu mechanizmów powstawania nowotworów oraz opracowaniu skuteczniejszych metod diagnostycznych i leczniczych, co daje nadzieję na poprawę rokowań pacjentów z chorobami nowotworowymi.

W onkologii, diagnostyka jest szeroko wykorzystywana do wykrywania i monitorowania chorób nowotworowych. Oto kilka przykładów testów stosowanych w onkologii:

  • Testy markerów nowotworowych – służą do wykrywania specyficznych białek lub innych substancji obecnych w organizmie w przypadku choroby nowotworowej. Przykłady takich testów to: PSA (prostaty specyficzny antygen) dla raka prostaty, CA-125 dla raka jajnika, CA 15-3 dla raka piersi, CEA (antygen rakowo-zarodkowy) dla raka jelita grubego i płuca.
  • Testy genetyczne – umożliwiają wykrycie mutacji w genach związanych z rakiem. Przykłady takich testów to: badanie mutacji genów BRCA1 i BRCA2 dla raka piersi i jajnika, badanie mutacji w genie EGFR dla raka płuc, a także badanie mutacji w genie KRAS dla raka jelita grubego.
  • Testy obrazowe – służą do wizualizacji struktur anatomicznych i zmian patologicznych. Przykłady takich testów to: tomografia komputerowa (TK), rezonans magnetyczny (MRI), PET (pozytonowa tomografia emisyjna) i ultrasonografia.
  • Testy immunohistochemiczne – służą do identyfikacji specyficznych białek obecnych w próbkach tkankowych. Przykłady takich testów to: badanie na obecność receptorów estrogenowych i progesteronowych w raku piersi oraz badanie na obecność białka HER2.
  • Testy krwi – służą do wykrywania nowotworów na podstawie analizy próbek krwi. Przykłady takich testów to: test krwi na obecność wolnego DNA, testy na obecność określonych białek w surowicy, jak np. CA-125 dla raka jajnika czy AFP dla raka wątroby.

Diagnostyka odgrywa istotną rolę w onkologii, umożliwiając szybką i dokładną diagnozę chorób nowotworowych oraz skuteczne monitorowanie postępów w leczeniu. Dzięki niej możliwe jest wczesne wykrycie chorób nowotworowych, co zwiększa szansę na skuteczne leczenie i poprawę rokowań pacjentów.